Σταματάμε τις λογοθεραπείες το καλοκαίρι;

 Ένα ερώτημα που θέτουν οι περισσότεροι γονείς αυτήν την περίοδο:

 - Τώρα που κλείνουν τα σχολεία θα σταματήσουμε και τις λογοθεραπείες μας;

Σαφώς είναι σημαντικές οι διακοπές για τα παιδιά. Οι ξένοιαστες στιγμές τους, η αλληλεπίδρασή τους με άλλα παιδιά, τα παιχνίδια τους σε παραλίες και πάρκα.

Όμως, η απάντηση στο ερώτημα είναι - όχι. Οι λογοθεραπείες συνεχίζονται και το καλοκαίρι, μάλιστα υπάρχουν περιπτώσεις που αυξάνεται και η συχνότητά τους.


Ας δούμε για ποιους λόγους δεν σταματούν.

• Αρχικά να πούμε πως, υπάρχουν περιπτώσεις που είναι επιθυμητή μια προσωρινή διακοπή ώστε, να ελεγχθεί και τι έχει αφομοιώσει το παιδί από όσα έχει μάθει. Όμως είναι μικρής διάρκειας. 

• Το χρονικό διάστημα που παραμένουν κλειστά τα σχολεία λόγω των θερινών διακοπών είναι αρκετά μεγάλο. Σε αυτό το διάστημα θα μπορούσαν να κατακτηθούν αρκετοί  από τους θεραπευτικούς στόχους που έχουν τεθεί σύμφωνα με τις δυσκολίες ή αδυναμίες ενός παιδιού.

• Κλείνοντας τα σχολεία, τα παιδιά είναι πιο ξεκούραστα. Απαλλαγμένα από σχολικές ή μη δραστηριότητες, μπορούν να είναι πιο συγκεντρωμένα, να εστιάσουν στο θεραπευτικό τους πρόγραμμα και να επιτύχουν γρηγορότερα τα επιθυμητά αποτελέσματα. 

• Καθώς τα παιδιά μεγαλώνουν και αρχίζουν από τον Σεπτέμβρη, να εντάσσονται σε προσχολικά ή σχολικά πλαίσια ή και σε μεγαλύτερες τάξεις, θα πρέπει οι δυσκολίες, όσο είναι εφικτό, να αντιμετωπιστούν και όχι να παραμείνουν ίδιες. 

• Τα παιδιά δεν επιβαρύνονται με  μία ή δύο συνεδρίες την εβδομάδα. Άλλωστε είναι ευχάριστες, παιγνιώδεις και τις έχουν ανάγκη.  

• Οι ανάγκες των παιδιών δεν σταματούν με το κλείσιμο των σχολείων. Αντιθέτως, μπορεί να φανούν μεγαλύτερες με τον άνοιγμά τους και την επανένταξη τους σε αυτά.

Τώρα ας δούμε σε ποιες περιπτώσεις μπορεί να αυξηθεί η συχνότητά τους.

• Μπορεί, λόγω των χειμερινών ιώσεων, να έχουν χαθεί ορισμένες συνεδρίες και αυτό να έχει κρατήσει στάσιμη την πορεία του παιδιού. 

• Αν το παιδί καλείται να μπει στην Δημοτική εκπαίδευση και η ομιλία του είναι ακόμη δυσκατάληπτη.

• Αν υπάρχουν γνωστικά ελλείμματα ή χρήζουν ενίσχυσης οι σχολικές του δεξιότητες.

Επειδή όμως η κάθε περίπτωση είναι διαφορετική και το κάθε παιδί μοναδικό θα πρέπει να γίνει μια ειδικότερη συζήτηση με τον αρμόδιο λογοθεραπευτή για το αν και πως θα διαμορφωθεί το λογοθεραπευτικό πρόγραμμα την θερινή περίοδο.

Συνεχίζοντας λοιπόν τις λογοθεραπείες μας και τους καλοκαιρινούς μήνες, ευχόμαστε καλό καλοκαίρι γεμάτο όμορφες στιγμές σε μικρούς και μεγάλους!!!

Έλσυ Χ. Δαχτυλούδη, Λογοθεραπεύτρια

Θεραπευτικό Κέντρο Λόγου

Παπαναστασίου 68, Χανιά

Τ: 2821403229

E: elsydaldi@gmail.com

Βασικές δεξιότητες που πρέπει να έχει αναπτύξει ένα παιδί μέχρι την είσοδο του στο Δημοτικό.

Αρκετοί γονείς εκδηλώνουν ανησυχία σχετικά με τα εφόδια που έχει το παιδί τους για να ξεκινήσει την φοίτηση του στο Δημοτικό. 

Είναι αρκετά όσα λέει; όσα γνωρίζει και κάνει; 

Με αφορμή λοιπόν αυτές τις ανησυχίες, παρακάτω αναφέρονται μερικές βασικές δεξιότητες που πρέπει να έχει αναπτύξει το παιδί μέχρι την είσοδο του στο Δημοτικό σχολείο.

Ομιλία-λόγος:

• Θα πρέπει να είναι καταληπτή η ομιλία του από όλους τους συνομιλητές.
• Να αρθρώνει καθαρά όλα τα φωνήματα της ελληνικής γλώσσας καθώς και τα συμπλέγματα τους.
• Να αναγνωρίζει τους ήχους των φωνημάτων,από ποιους ήχους/φθόγγους αποτελείται μια λέξη, πώς ξεκινάει,πως τελειώνει αλλά και να βρίσκει λέξεις από συγκεκριμένο ήχο/φθόγγο.
• Θα πρέπει να διαθέτει ένα πλούσιο λεξιλόγιο και να το χρησιμοποιεί σωστά.
• Να κάνει ολοκληρωμένες προτάσεις και να μπορεί να αφηγηθεί μια ιστορία με αρχή-μέση-τέλος

Γνωστικές δεξιότητες: 

• Θα πρέπει να αναγνωρίζει και να ονομάζει βασικά χρώματα και σχήματα.
• Να κατανοεί χωρικές, χρονικές και ποσοτικές έννοιες (πάνω-κάτω, μετά-πριν, λίγο-πολύ).
• Να ακολουθεί σύνθετες οδηγίες. Να διακρίνει και να εκφράζει "το ίδιο και το διαφορετικό".
• Η οπτική και ακουστική του μνήμη να είναι ανάλογη της ηλικίας του (να θυμάται τουλάχιστον 5-6 πληροφορίες που είδε ή άκουσε).
• Να μετράει έως το 10 και να αναγνωρίζει τους αντίστοιχους αριθμούς αλλά και τα περισσότερα γράμματα της αλφαβήτου.

Γραφοκινητικές δεξιότητες: 

• θα πρέπει να μπορεί να κρατάει και να χρησιμοποιεί σωστά το μολύβι, το ψαλίδι και την κόλλα.
• Να γράφει τους αριθμούς έως το 10 και τα περισσότερα γράμματα της αλφαβήτου. 
• Να αντιγράφει το ονοματεπώνυμο του καθώς και βασικά σχήματα. 
• Να γράφει και να χρωματίζει εντός πλαισίου.

Είναι σημαντικό να μην ξεχνάμε πως το κάθε παιδί έχει το δικό του ρυθμό ανάπτυξης και θα πρέπει να το σεβόμαστε. Ωστόσο αν υπάρχουν δυσκολίες ή ελλείμματα τους παραπάνω τομείς είναι χρέος μας να βοηθήσουμε το παιδί.

Έλσυ Χ. Δαχτυλούδη, Λογοθεραπεύτρια

Θεραπευτικό Κέντρο Λόγου

Παπαναστασίου 68, Χανιά

Τ: 2821403229

E: elsydaldi@gmail.com

ΆΝΟΙΑ ΚΑΙ ΛΟΓΟΘΕΡΑΠΕΙΑ

Με τον όρο άνοια περιγράφεται η παθολογική κατάσταση της σταδιακής έκπτωσης των νοητικών λειτουργιών (μνήμη, σκέψη, λογική, προσοχή κλπ) ενός ατόμου σε τέτοιο βαθμό ώστε να επηρεάζει την καθημερινή λειτουργικότητα του.

Προβλήματα στην μνήμη ενός ανθρώπου δεν συνεπάγονται απαραίτητα με άνοια. Για να χαρακτηριστεί ένα άτομο με άνοια θα πρέπει να παρουσιάζει συμπτώματα σε τουλάχιστον δυο τομείς των νοητικών λειτουργιών και τα συμπτώματα αυτά να παραμένουν για τουλάχιστον έξι μήνες.

Η άνοια εκδηλώνεται κυρίως σε άτομα άνω των 65 ετών. Ωστόσο, υπάρχει και ένα, μικρότερο, ποσοστό ατόμων που εκδηλώνει συμπτώματα άνοιας πριν τα 65 έτη.

Χρόνο με το χρόνο η άνοια εμφανίζεται όλο και πιο συχνά. Σήμερα, παγκοσμίως, κάθε 3 δευτερόλεπτα προκύπτει ένας νέος ασθενής με άνοια.

Το άτομο με άνοια εμφανίζει διαταραχές:

• Μνήμης
• Σκέψης
• Λογικής
• Συγκέντρωσης - προσοχής
• Προγραμματισμού
• Επεξεργασίας – κατανόησης πληροφοριών
• Προσανατολισμού στο χώρο και το χρόνο
• Δυσκολίες στη λήψη αποφάσεων και απώλεια πρωτοβουλίας
• Διαταραχές επικοινωνίας
• Λόγου – ομιλίας
• Πιθανές διαταραχές σίτισης και κατάποσης

Ο βαθμός δυσκολίας στις δεξιότητες του ατόμου εξαρτάται από το στάδιο της άνοιας (ήπια, μέτρια, σοβαρή)

Η άνοια έχει διάφορες μορφές – είδη, μερικές εκ των οποίων είναι:

• Νόσος Alzheimer (η πιο συχνή μορφή άνοιας 50-60%)
• Νόσος σωματιδίων Lewy
• Αγγειακή άνοια
• Νόσος Pick (Μέτωπο-κροταφική άνοια

Με άνοια σχετίζονται και ορισμένες παθήσεις όπως:

• Νόσος Parkinson
• Νόσος Huntington
• Νόσος Creutzfeldt - jakob
• Σύνδρομο Korsakoff
• Σύνδρομο Down
• AIDS  κ.α

Άνοια και επικοινωνία

Ανάλογα με το στάδιο της άνοιας παρατηρούνται αντίστοιχου επιπέδου δυσκολίες στην επικοινωνία των ασθενών.

Οι ασθενείς δυσκολεύονται να διατηρήσουν την προσοχή τους ή να συγκεντρωθούν σε ένα θέμα συζήτησης. Πολλές φορές σε συζητήσεις, επαναλαμβάνουν τις ίδιες ερωτήσεις λόγω της περιορισμένη βραχυπρόθεσμης (πρόσφατης) μνήμης.

Ο λόγος τους, ορισμένες φορές, είναι χωρίς νόημα και παρουσιάζει στερεοτυπίες (επαναλήψεις λέξεων - προτάσεων), παραφασίες (χρήση άλλης λέξης από αυτή που θέλανε να πούνε) και νεολογισμούς (χρήση λέξεων που δεν υπάρχουν). Δυσκολεύονται στην εύρεση της σωστής λέξεις που θέλουν να χρησιμοποιήσουν καθώς και στην ολοκλήρωση μιας πρότασης.

Επίσης, αντιμετωπίζουν δυσκολίες στην κατανόηση και ερμηνεία αφηρημένων εννοιών, χιούμορ και ειρωνείας.

Τέλος, οι ασθενείς μπορεί να παρουσιάζουν διαστρέβλωση της πραγματικότητας (ψευδαισθήσεις, παραλήρημα)

Λογοθεραπεία και άνοια

Ο λογοθεραπευτής αρχικά, αξιολογεί και εκτιμά τις δεξιότητες αλλά και τις δυσκολίες του ασθενή σε επικοινωνιακό και γλωσσικό επίπεδο. Στην συνέχεια συμβάλει με διάφορες τεχνικές, στην διατήρηση (κατά το δυνατό) γνωστικών–νοητικών λειτουργιών-ικανοτήτων (μνήμη, συγκέντρωση, προσοχή κλπ), στην διευκόλυνση της επικοινωνίας αλλά και σε διαταραχές σίτισης και κατάποσης αν υπάρχουν. Επίσης, λειτουργεί συμβουλευτικά τόσο στον ασθενή όσο και στο οικογενειακό του περιβάλλον παρέχοντας συμβουλές και πληροφορίες σχετικά με την άνοια και την πορεία της.

                                     

                                          

 

Έλσυ Χ. Δαχτυλούδη, Λογοθεραπεύτρια

Θεραπευτικό Κέντρο Λόγου

Παπαναστασίου 68, Χανιά

Τ: 2821403229

E: elsydaldi@gmail.com

πηγές:

Βασιλόπουλος, Δ.(2003), Νευρολογία επιτομή θεωρίας και πράξης. Αθήνα: Ιατρικές εκδόσεις Χ.Π Πασχαλίδη

ALZHEIMER HELLAS

alz.org/Alzheimer association
asha.org/policy

Dementia from wikipedia,the free encyclopedia

ΠΑΙΖΟΥΜΕ ΚΑΙ ΕΝΙΣΧΥΟΥΜΕ ΤΗΝ ΟΠΤΙΚΗ ΜΝΗΜΗ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ

• Παιχνίδι με τα ζώα

Tα περισσότερα παιδιά έχουν διάφορα ζωάκια στα παιχνίδια τους, (ξύλινα, λούτρινα, πλαστικά). Επιλέγουμε ορισμένα που γνωρίζει το παιδί και τα τοποθετούμε μπροστά του σε σειρά. Στη συνέχεια το αφήνουμε να τα παρατηρήσει για τουλάχιστον 5 δευτερόλεπτα. Έπειτα του ζητάμε να γυρίσει από την άλλη και αφαιρούμε ένα από τα ζώα. Του ζητάμε να μαντέψει ποιο ζώο είναι αυτό που λείπει. π.χ: κοίτα είναι μια παρέα με ζωάκια και πηγαίνουν βόλτα ή τρώνε (το αφήνουμε να παρατηρήσει τα ζώα για 5"). Ένα ζωάκι κουράστηκε ή χόρτασε και έφυγε, κλείσε τα μάτια ή γύρνα από την άλλη... (αφαιρούμε ένα). Για δες ποιο ζωάκι έφυγε; 
Ξεκινήστε το παιχνίδι με 2-3 ζώα και στη συνέχεια προσθέστε και άλλα (ένα κάθε φορά). 

Ακόμη, μπορούμε αντί να αφαιρούμε ζώα και να μαντεύει το παιδί το ζώο που αφαιρέσαμε, να προσθέτουμε ζώα και να μαντεύει αυτό που προσθέσαμε. Για παράδειγμα: κοίτα τα ζωάκια που πηγαίνουν βόλτα ή που τρώνε κλπ (παρατηρεί 5" τα ζώα) γύρνα από την άλλη ή κλείσε τα μάτια σου... ωπ! κοίτα, ήρθε άλλο ένα στην παρέα, ποιο είναι αυτό;

Εναλλακτικά το παιχνίδι μπορεί να γίνει με διάφορα και διαφορετικά μεταξύ τους παιχνίδια ή αντικείμενα.

Αρχικά, καλό είναι το παιδί να μαντεύει σε κάθε παιχνίδι μόνο, αυτό που αφαιρούμε ή μόνο, αυτό που προσθέτουμε. Αργότερα, και εφόσον έχει ανέβει αρκετά το επίπεδο δυσκολίας, μπορεί να μαντεύει και συνδυαστικά αρχίζοντας όμως πάλι από μικρό αριθμό ζώων, αντικειμένων κλπ.

• Παιχνίδι με το ουράνιο τόξο (παιχνίδι ζωγραφικής)

Ζωγραφίζουμε σε μία λευκή κόλλα ή φύλλο από μπλοκ ζωγραφικής, ένα ουράνιο τόξο αποτελούμενο στην αρχή μόνο από τρία χρώματα. Αφήνουμε το παιδί να παρατηρήσει για 5" και στην συνέχεια κρύβουμε την ζωγραφιά. Ζητάμε από το παιδί να πει τα χρώμα που υπήρχαν στο ουράνιο τόξο με την σειρά ή να ζωγραφίσει στο δικό του μπλοκ το ίδιο και με την ίδια χρωματική σειρά.

Στη συνέχεια για να αυξήσουμε το επίπεδο δυσκολίας μπορούμε να προσθέτουμε επιπλέον χρώματα.

• Παιχνίδι με κάρτες

(Μπορείτε να τις κατασκευάσετε μόνοι σας, με διάφορες εικόνες της επιλογής σας που θα βρείτε στο ίντερνετ. Διαφορετικά, υπάρχει μεγάλη γκάμα καρτών σε καταστήματα παιχνιδιών και βιβλιοπωλεία. Το κόστος τους είναι χαμηλό).

Βάζουμε στο τραπέζι ανοιχτές 6 κάρτες (3 ζευγάρια καρτών ίδιες μεταξύ τους, π.χ μπανάνα- μπανάνα, γάτα-γάτα, αυτοκίνητο-αυτοκίνητο) σε τυχαία σειρά. Ζητάμε από το παιδί να κοιτάξει τις κάρτες με προσοχή για 5". Κλείνουμε τις κάρτες και ζητάμε να βρει: τα ίδια - ίδιο με ίδιο - τα ζευγαράκια. Προσθέτουμε σταδιακά καινούρια ζευγάρια.

Εναλλακτικά μπορούμε να χωρίζουμε τα ζευγάρια. Να αφήσουμε τις κάρτες στο τραπέζι ανοιχτές και τις ίδιες να τις έχει το παιδί στο χέρι του. Το παιδί θα πρέπει να παρατηρήσει για 5".  Έπειτα να κλείσει τα μάτια του και εμείς να αφαιρούμε μία ή περισσότερες κάρτες. Στη συνέχει το παιδί ανοίγει τα μάτια του και καλείται να κατεβάσει από τα χέρια του τις κάρτες που λείπουν από το τραπέζι.

• Παιχνίδι με τουβλάκια (παιχνίδια κατασκευής)

Κατασκευάζουμε έναν πύργο από τουβλάκια ή από ξύλινα σχήματα, αφήνουμε το παιδί να τον παρατηρήσει για 5" και στην συνέχεια τον κρύβουμε. Έπειτα του ζητάμε να φτιάξει τον ίδιο ακριβώς πύργο και με τα ίδια χρώματα. Ξεκινάμε με κάτι απλό και αποτελούμενο από 3-4 τουβλάκια. Αυξάνουμε σταδιακά το επίπεδο δυσκολίας προσθέτοντας επιπλέον τουβλάκια ή κάνοντας δυσκολότερη την κατασκευή ή και τα δύο.

Έλσυ Χ. Δαχτυλούδη, Λογοθεραπεύτρια

Θεραπευτικό Κέντρο Λόγου

Παπαναστασίου 68, Χανιά

Τ: 2821403229

E: elsydaldi@gmail.com

ΤΟ ΠΑΙΔΙ ΜΕ ΔΥΣΛΕΞΙΑ ツ

Το παιδί με δυσλεξία είναι, ένα έξυπνο παιδί που δυσκολεύεται όμως με τα μαθήματα. Οι δυσκολίες εντοπίζονται κυρίως στην ανάγνωση και στην γραφή-ορθογραφία.

Ανάγνωση

Το παιδί φαίνεται να διαβάζει με αργό ρυθμό και να καταβάλει μεγάλη προσπάθεια για να ολοκληρώσει αυτό που διαβάζει. Η ανάγνωσή του μπορεί να θεωρηθεί μονότονη γιατί δεν χρησιμοποιεί σημεία στίξης και σωστό τονισμό.

Κατά την διάρκεια ανάγνωσης ενός κειμένου παρατηρούνται, παραλήψεις ή προσθήκες γραμμάτων στις λέξεις , αναγραμματισμοί των λέξεων, παραλήψεις λέξεων ή και προτάσεων.  Δυσκολεύεται σημαντικά να κατανοήσει αυτό που μόλις διάβασε. Η δυσκολία του στην ανάγνωση φαίνεται να μεγαλώνει όταν η ανάγνωση θα πρέπει να γίνει δυνατά και μπροστά σε κοινό.

 Γραφή – Ορθογραφία

Το γραπτό του είναι δυσανάγνωστο με δύσμορφα γράμματα και αρκετές μουτζούρες ή σβησίματα. Δεν υπάρχουν κενά ανάμεσα στις λέξεις ή αν υπάρχουν είναι δυσανάλογα, σε κάποια σημεία πολύ μικρά και σε άλλα πολύ μεγαλύτερα.

Δυσκολεύεται σημαντικά με την ορθογραφία και  κάνει πολλαπλά ορθογραφικά λάθη. Τα καταφέρνει καλύτερα με τις απλές λέξεις από ότι με τις σύνθετες ή πολυσύλλαβες.

Στις λέξεις του γραπτού του, εντοπίζονται παραλείψεις, προσθήκες και αντιστροφές γραμμάτων. Μπορεί ακόμη να παρατηρηθούν και αντιμεταθέσεις συλλαβών ενώ ταυτόχρονα υπάρχει και παρατονισμός των λέξεων ή απουσία τονισμού.

Δυσκολεύεται επίσης στην αντιγραφή και χρειάζεται περισσότερο χρόνο από τους συμμαθητές για να αντιγράψει κάτι από τον πίνακα.

Το παιδί με δυσλεξία συνήθως δε χρησιμοποιεί σωστή λαβή μολυβιού κάτι που αυξάνει την δυσκολία του στην γραφή.

Αρκετές φορές το παιδί με δυσλεξία γράφει με το αριστερό και μπορεί να μπερδεύει το αριστερό με το δεξί.

Στην τάξη, το παιδί με δυσλεξία μοιάζει να ονειροπολεί και δε συμμετέχει συχνά σε ερωτήσεις των εκπαιδευτικών

Δυσκολεύεται με τα τεστ και διακατέχεται από έντονο άγχος πριν από αυτά.

Πολλές φορές είναι αναβλητικό και δεν μπορεί να οργανώσει τον χρόνο του. Επίσης φαίνεται να δυσκολεύεται να μάθει την ώρα και ειδικότερα στη ψηφιακή της μορφή.

Ωστόσο, τα καταφέρνει πολύ καλά στα μαθηματικά και συγκεκριμένα με τις μαθηματικές πράξεις αλλά δυσκολεύεται στην κατανόηση των προβλημάτων.

Το παιδί με δυσλεξία,

Δεν είναι άρρωστο, Δεν είναι τεμπέλικο και φυσικά Δεν είναι “χαζό”

Απλά χρησιμοποιεί διαφορετικά από τους άλλους το μυαλό του και μαθαίνει καλύτερα βιωματικά.

Οι άνθρωποι με δυσλεξία είναι, άνθρωποι ευφυέστατοι, δημιουργικοί και εφευρετικοί με πολύ καλή απόδοση στην τέχνη, στον αθλητισμό, το σχέδιο, την τεχνολογία, την υποκριτική, στην συγγραφή,  και άλλα

Άλλωστε μη ξεχνάμε, πολλοί διάσημοι, ζωγράφοι, αθλητές, εφευρέτες, ψυχολόγοι, συγγραφείς, ηθοποιοί, επιχειρηματίες, σχεδιαστές κλπ. έχουν δυσλεξία, αλλά αυτό δε τους εμπόδισε σε τίποτα να τα καταφέρουν στην ζωή τους, να ξεχωρίσουν στο είδος τους και να γίνου διάσημοι!!

Έλσυ Χ. Δαχτυλούδη, Λογοθεραπεύτρια

Θεραπευτικό Κέντρο Λόγου

Παπαναστασίου 68, Χανιά

Τ: 2821403229

E: elsydaldi@gmail.com

ΤΙ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΛΕΕΙ ΕΝΑ ΠΑΙΔΙ ΑΝΑΛΟΓΑ ΜΕ ΤΗΝ ΗΛΙΚΙΑ ΤΟΥ

Η ανάπτυξη της ομιλίας, ξεκινά από την βρεφική ηλικία, από τους πρώτους δηλαδή μήνες της ζωής και ολοκληρώνεται με την κατάκτηση του φωνολογικού συστήματος, στην ηλικία μεταξύ των πέντε και επτά ετών. 

Η ομιλία ενός μωρού κατά τους πρώτους μήνες της γέννησής του, ως γνωστό, περιορίζεται σε μερικούς μόνο ήχους όπως: φωνήεντα (α, ααα κ.α) και  μερικούς διχειλικούς ήχους (π, πππ, μπ, μπμπ κλπ). Αυτό, οφείλεται στην αδυναμία των μυών που χρησιμοποιούνται για την παραγωγή ομιλίας και στο προσωρινά, ανώριμο φωνολογικό σύστημα.

Μεγαλώνοντας ηλικιακά το παιδί,  αρχίζει να ωριμάζει και το φωνολογικό του σύστημα και να δυναμώνουν οι μύες που βοηθούν στην κίνηση των αρθρωτών (αρθρωτές είναι, τα όργανα που χρησιμοποιούνται για την παραγωγή του έναρθρου λόγου, π.χ δόντια, γλώσσα, χείλη, γνάθος κλπ.). Η κίνηση των μεγαλύτερων αρθρωτών π.χ γνάθος, ξεκινά από 6-8 μηνών. Αρχικά, περιορίζεται σε μερικές μόνο κινήσεις οι οποίες ολοένα και αυξάνουν με την ανάπτυξη του παιδιού.

Έτσι λοιπόν ένα παιδί: 

6-11 μηνών

• Μιμείται ήχους
• Παράγει συλλαβές,  είτε, επαναλαμβανόμενα μία είτε, δυο-τρείς μαζί, π.χ : μαμαμα.., μπαμπαμμμ, τατα.., μπατα, μπαματα κ.α.
• Εμφανίζει προσωδιακά στοιχεία

12-18 μηνών 

• Ηχολαλεί 
• Παράγει ορισμένα σύμφωνα 
• Παράγει λέξεις με ακολουθία σύμφωνο - φωνήεν
• Οι παραγόμενες λέξεις, είναι λέξεις με νόημα
• Μπορεί να παράγει έως 3 λέξεις στη σειρά
• Έχει στο ρεπερτόριό του έως 50 λέξεις, κυρίως ουσιαστικά

18-36 μηνών 

• Έχει πιο κατανοητή ομιλία
• Σχηματίζει απλές προτάσεις με ουσιαστικά και ρήματα
• Χρησιμοποιεί προσωπικές αντωνυμίες 
• Απαντά σε ερωτήσεις π.χ τι είναι αυτό;
• Ονομάζει μερικά μέρη του σώματος
• Έχει στο ρεπερτόριο 100 περίπου λέξεις ή και περισσότερες
• Δεν έχει κατακτήσει ακόμη όλα τα σύμφωνα.

Η κατάκτηση των συμφώνων ξεκινά περίπου από την ηλικία των 2 ετών και ολοκληρώνεται  στην ηλικία των 6.  Ωστόσο, η κατάκτηση κάποιων φωνημάτων ή συμφωνικών συμπλεγμάτων μπορεί να ολοκληρωθεί στην ηλικία των  7 ετών. Κάθε σύμφωνο έχει διαφορετική ηλικία κατάκτησης και δικό του χρονικό όριο κατάκτησης.

Έτσι προκύπτει: 

ΤΟ ΠΑΙΔΙ ΗΛΙΚΙΑΣ	ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΛΕΕΙ ΤΑ ΣΥΜΦΩΝΑ	ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΛΕΕΙ ΤΑ ΣΥΜΦΩΝΙΚΑ ΣΥΜΠΛΕΓΜΑΤΑ
2.6-3.0	( π, μπ, μ, τ, κ, γκ )
3.00-3.6	( ν, ντ, χ, γ, β )
3.6-4.0	( φ, λ, σ, ζ )	( πλ, κλ, βλ, κν, πν, νγ, πχ, σπ )
4.00-4.6	( δ, θ, )	( φλ, φτ, χτ, χν, μν, στ, σκ, σφ, ξ, ψ, ζμ, δγ, τρ, κρ )
4.6-5.6		( τσ, τζ, ζγ, γλ, βρ, γρ, ντρ, στρ )
5.6-6.0	( ρ )	( δρ, θρ, χτρ )

Σε καμία περίπτωση δεν θα πρέπει να παραλείπεται το γεγονός ότι κάθε παιδί έχει το δικό του αναπτυξιακό ρυθμό. Όμως, η κατάκτηση των δεξιοτήτων θα πρέπει να είναι εντός των προβλεπόμενων χρονικών ορίων.

Έλσυ Χ. Δαχτυλούδη, Λογοθεραπεύτρια

Θεραπευτικό Κέντρο Λόγου

Παπαναστασίου 68, Χανιά

Τ: 2821403229

E: elsydaldi@gmail.com

πηγές:

Βρυώνης, Γ. (2004). Παιδιατρική. Ιωάννινα: Εφύρα ΑΕ.
Kανακούδη-Τσακαλίδου, Φ. & Κατζός, Γ. (2007). Βασική παιδιατρική δεύτερη έκδοση. Θεσσαλονίκη: University studio Press
Κατή, Δ. (2009). Γλώσσα και επικοινωνία στο παιδί Ζ’ έκδοση. Αθήνα: Οδυσσέας.
Νικολόπουλος, Δ. (2008). Γλωσσική ανάπτυξη και διαταραχές. Αθήνα.

ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΗ ΛΕΚΤΙΚΗ ΔΥΣΠΡΑΞΙΑ | Τι είναι, ποια τα χαρακτηριστικά, διάγνωση & θεραπεία

Η Δυσπραξια, ως γενικότερος όρος είναι, μια διαταραχή που επηρεάζει την κινητική απόδοση του ατόμου. Διαφέρει από τον όρο απραξία διότι στην α-πραξία δεν υπάρχει πράξη (απουσία της πράξης) ενώ, στην δυσ-πραξία υπάρχει δυσκολία στην πράξη. Η δυσπραξία διακρίνεται σε αναπτυξιακή και επίκτητη. Λέγοντας αναπτυξιακή εννοούμε, όταν μια κατάσταση-διαταραχή συμβαίνει από την στιγμή της γέννησης,  ενώ επίκτητη, είναι η διαταραχή που συνέβη ξαφνικά σε κάποια στιγμή της ζωής  και δεν προ-υπήρχε. Η επίκτητη μπορεί να οφείλεται σε τραυματισμούς ή ασθένειες.

Συγκεκριμένα όμως, η Αναπτυξιακή Λεκτική Δυσπραξία (ΑΛΔ) είναι, μια διαταραχή της ικανότητας προγραμματισμού, οργάνωσης και συντονισμού, αποκλειστικά, των κινήσεων της ομιλίας χωρίς όμως να υπάρχει αδυναμία ή παράλυση των μυών που χρησιμοποιούνται για την παραγωγή ομιλίας. Συνεπώς, οι μύες λειτουργούν φυσιολογικά, χωρίς να έχουν κάποια βλάβη, αλλά δεν δέχονται τις κατάλληλες νευρικές εντολές από τον εγκέφαλο για  το συντονισμό των αλληλοδιαδοχούμενων κινήσεων των οργάνων της ομιλίας. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα να διαταράσσεται η ακρίβεια και η σταθερότητα των κινήσεων της άρθρωσης.

Με απλά λόγια δεν φαίνεται να υπάρχει διαταραχή στην κίνηση αυτής, καθ’ αυτής αλλά στον σχεδιασμό και στην οργάνωση της κίνησης.

 Το παιδί με Αναπτυξιακή Λεκτική Δυσπραξία χαρακτηρίζεται από :

       

•  Ελάχιστο βάβισμα κατά την βρεφική ηλικία
•    Καθυστέρηση παραγωγής ομιλίας – λόγου
• Αργός ρυθμός ομιλίας
•  Κοπιώδης ομιλία
• Μειωμένο ρεπερτόριο φωνημάτων
• Αναρίθμητα και Μη σταθερά αρθρωτικά λάθη
• Μεγαλύτερη δυσκολία σε τριβόμενους και προστριβόμενους ήχους
• Δυσκολία στην άρθρωση πολυσύλλαβων λέξεων
• Δυσκολία στην αλληλουχία ήχων
• Απλοποίηση των λέξεων (απαλοιφές, παραποιήσεις, αντικαταστάσεις, δύσκολων ήχων) 
• Μεταθέσεις ήχων και συλλαβών
• Διαταραχή στην ταχύτητα και ακρίβεια της διαδοχοκίνησης συλλαβών
• Δυσκολία στη μίμηση ήχων
• Υπερπροσπάθεια των αρθρωτών 
• Δυσκολία στην επανάληψη λέξεων / προτάσεων
• Καλύτερη κατανόηση από ότι έκφραση του προφορικού λόγου
• Δυσκατάληπτη ομιλία

Ταυτόχρονα με αυτές τις δυσκολίες μπορεί να συν-υπάρχουν και άλλες όπως, γενικότερες κινητικές δυσκολίες, προβλήματα λεπτής και αδρής κινητικότητας, αντιληπτικές δυσκολίες, κοινωνικές δυσκολίες, ψυχοσυναισθηματικές δυσκολίες, προβλήματα μνήμης και μαθησιακές δυσκολίες.

      Πρέπει να ληφθεί υπ'όψιν ότι, η ΑΛΔ δεν εκδηλώνεται πάντα το ίδιο σε κάθε παιδί. Μπορεί να διαφέρει ως προς το βαθμός σοβαρότητας, τα χαρακτηριστικά της και τις συν-υπάρχουσες δυσκολίες.

      Διάγνωση

    Για την διάγνωση της ΑΛΔ απαιτείται μια ομάδα ειδικών η οποία απαρτίζεται από ιατρούς και ειδικούς θεραπευτές που θα εξετάσουν το παιδί σε κάθε πιθανό τομέα.

    Η ΑΛΔ δεν είναι πάντα εύκολο να διαγνωστεί. Αυτό συμβαίνει είτε γιατί, δεν εκδηλώνεται πάντα με συγκεκριμένο τρόπο σε κάθε παιδί, είτε γιατί τα παιδία, με ήπια αναπτυξιακή  δυσπραξία, δεν διαφέρουν ιδιαίτερα από άλλα παιδία που δεν έχουν κάποια διαταραχή είτε γιατί, μπορεί να συνυπάρχει με κάποια άλλη διαταραχή που πολλά από τα χαρακτηριστικά της να είναι κοινά με τα χαρακτηριστικά της ΑΛΔ. Για αυτό, Σε κάθε περίπτωση η ΑΛΔ θα πρέπει να διαφοροδιαγνωστεί από άλλες διαταραχές.

      

       Θεραπεία

      Δεν υπάρχει συγκεκριμένη θεραπευτική μέθοδος για την ΑΛΔ γιατί δεν είναι συγκεκριμένος και ο τρόπος με τον οποίο εκδηλώνεται κάθε φορά. Η θεραπεία της είναι κυρίως συμπτωματική δηλαδή, γίνεται θεραπευτική παρέμβαση ανάλογα με τις δυσκολίες που παρουσιάζονται.

  

      Ο λογοθεραπευτής συμβάλει στην αντιμετώπιση και αποκατάσταση της ομιλίας, του λόγου (προφορικού και γραπτού), της επικοινωνίας και των μαθησιακών δυσκολιών που πιθανότατα να παρουσιάζει το παιδί σχολικής ηλικίας.

Έλσυ Χ. Δαχτυλούδη, Λογοθεραπεύτρια

Θεραπευτικό Κέντρο Λόγου

Παπαναστασίου 68, Χανιά

Τ: 2821403229

E: elsydaldi@gmail.com

   πηγές: 

    Boon, M. (2010). Understanding dyspraxia a guide for parents and teachers, second edition. London and Philadelphia: Jessica king publishers.

    Brookes, G. (2007). Dyspraxia  2nd edition. London-New York: Continuum International Publishing Group.

    Colley, M. (2006). Living with dyspraxia, revised edition. London and Philadelphia: Jessica king publishers

    Domico, J.S. & Muller, N. & Ball, M.J. (2013). The handbook of language and speech disorders. Oxford: Wiley-Blackwell

    Eckersley, J. (2010). Coping with Dyspraxia second edition. London: Sheldon Press.

    Macintyre, C. (2001). Dyspraxia 5-11 a practical guide. London: David Fulton Puplishers.

    Platt, G. (2011). Beating dyspraxia with a hop skip and a jump. London and Philadelphia: Jessica king publishers.